Ο Νικόλαος Ροΐδης του Ιωάννη, ανθυπολοχαγός του πεζικού, σκοτώθηκε στις 6 Ιουνίου 1944 μαχόμενος κατά του κατακτητή και των συνεργατών τους. Στον τάφο του έχουν εναποτεθεί επιπλέον τα οστά 10 νεαρών αγωνιστών της Αντίστασης. Κοσμείται με άγαλμα της «Μάνας» να κρατά περιστέρι, σύμβολο ειρήνης. Η πρωτοβουλία ανήκει στην μητέρα του Ροΐδη, Αικατερίνη, μέλος του ΔΣ της Πανελλήνιας Ένωσης Θυμάτων Ναζιστικής Κατοχής «Η ΜΑΝΝΑ ΤΟΥ ΦΟΙΝΙΚΟΣ». Το 1976 η Ροϊδη, ενεργή από τη θέση της στο αίτημα ανέγερσης μνημείου για τα θύματα της Κατοχής και για την Εθνική Αντίσταση, ζήτησε ο ομαδικός αυτός τάφος να διατηρηθεί ες αεί από τον Δήμο Αθηναίων ως σύμβολο και μνημείο της Εθνικής Αντίστασης 1941-1944.
Η Ελληνίδα γυναίκα ανέκαθεν σ’ όλους τους σκληρούς αγώνες του Έθνους στάθηκε πάντα ηρωική συντρόφισσα των αγωνιζομένων ανδρών. […] Και τώρα στη σκοτεινή μας σκλαβιά, στην πάλη τη θανάσιμη με τους εχθρούς για τη σωτηρία της φυλής μας και τη λεφτεριά του Έθνους μας, η Ελληνίδα υπέροχη, σεμνά και αθόρυβα και με βαθειά επίγνωση της αποστολής της προσφέρει στον ιερό μας αγώνα την πολύτιμη και απαραίτητη συμμετοχή της. […] Ας γίνη λοιπόν η γυναίκα στο σύνολο της προσπάθειάς της η “Μάννα” του αγωνιζόμενου μας Έθνους.
Εθνική Αλληλεγγύη [ΓΑΚ, Αρχείο Ηρακλή Πετιμεζά]
Η Πανελλήνιος Ένωσις Θυµάτων Γερµανικής Κατοχής «Ο Φοίνιξ» ιδρύθηκε το 1959 από τις οικογένειες θυμάτων της Κατοχής και πληγέντες επιζώντες της περιόδου.
Τμήμα του αρχείου του σωματείου, που αφορά την περίοδο 1959-1967, βρίσκεται στα Αρχεία Σύγχρονης Κοινωνικής Ιστορίας (ΑΣΚΙ) και συγκαταλέγεται στο αρχείο της ΕΔΑ. Στα κατάλοιπα αυτά γίνεται αντιληπτή η οργάνωση και η δράση που ανέπτυξε για την καταγραφή, τεκμηρίωση και ταυτοποίηση των θυμάτων, καθώς και των γενικότερων απωλειών σε έμψυχο και άψυχο υλικό από τις δυνάμεις κατοχής. Το σωματείο επίσης πραγματοποίησε εκδηλώσεις μνήμης και διεκδικήσεις ηθικής και υλικής δικαίωσης και αναγνώρισης των πληγών του Ναζισμού. Τέλος, ανέλαβε πρωτοβουλίες για την αποκατάσταση της Εθνικής Αντίστασης και την ανέγερση ανάλογου μνημείου.
”Η Μάννα του Φοίνικος”, αποτελούμενη στην πλειονότητά της από μητέρες των θυμάτων της Κατοχής, λειτούργησε στο πλαίσιο του Φοίνικα και, ενδεχομένως, αποτέλεσε εξέλιξή του (τη συναντάμε ως Πανελλήνιο Ένωσις Θυμάτων Ναζιστικής Κατοχής “Η Μάννα του Φοίνικος”, με έμβλημα τον Φοίνικα και έτος ίδρυσης το 1961). Η Αικατερίνη Ροϊδου, μέλος και μετέπειτα Πρόεδρος, παρουσιάζει την ταυτότητα της Ένωσης ως εξής: «Είμαστε θύματα της Ναζιστικής Κατοχής ή για να είμαι μέσα στο νόημα, είμεθα η οικογένεια των θυμάτων Ναζιστικής Κατοχής, οικογένεια που έχει τους σκοτωμένους της, τους αναπήρους της, τους ομήρους της, του βομβόπληκτούς της, τους τορπιλλισθέντας της, τους πυροπαθείς της. Οικογένεια με πολλά παιδιά» (κειμενο σε φυλλάδιο που εξέδωσε “Η Μάννα του Φοίνικος” με ημερομηνία 19-4-1962).
Οπισθόφυλλο φυλλαδίου που εξέδωσε “Η Μάννα του Φοίνικος” με ημερομηνία 19-4-1962 [ΑΣΚΙ, αρχείο ΕΔΑ]